Ứng dụng của Axit sunfuric trong Công nghiệp và Đời sống
Tác Động Môi Trường và Xử Lý Chất Thải Axit sunfuric
Acid sunfuric (H₂SO₄) đóng vai trò trung tâm trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại. Tuy nhiên, chính vì tính ăn mòn, phản ứng mạnh và độc tính cao, Acid sunfuric cũng là một trong những tác nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Việc rò rỉ, phát tán H₂SO₄ ra môi trường tự nhiên có thể dẫn đến hủy hoại hệ sinh thái, ô nhiễm đất, nước và không khí. Do đó, việc quản lý và xử lý chất thải chứa Acid sunfuric là yêu cầu bắt buộc đối với mọi đơn vị sản xuất, phòng thí nghiệm và cơ sở hóa chất.
1. Tác động của Acid sunfuric đến môi trường
a) Ô nhiễm nước
* Khi Sulfuric acid rò rỉ vào nguồn nước (sông, suối, ao hồ), nó làm giảm mạnh pH, gây ra hiện tượng nhiễm axit.
* Nước có pH thấp (<5) làm chết cá, thủy sinh, vi sinh vật có lợi. Thậm chí, chỉ cần một lượng nhỏ H₂SO₄ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
* Kim loại nặng trong đất bị axit hòa tan và theo nước lan ra môi trường rộng lớn hơn.
b) Ô nhiễm đất
* Sunfuric axit làm giảm pH đất, phá vỡ cấu trúc hạt đất, tiêu diệt hệ vi sinh vật, làm giảm độ màu mỡ.
* Dễ khiến đất bị chua, mất khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng.
* Về lâu dài, vùng đất bị ô nhiễm axit khó có thể phục hồi.
c) Ô nhiễm không khí
* Dưới dạng khí hoặc sương mù axit, H₂SO₄ có thể lan truyền trong không khí gây kích ứng mắt, mũi, họng, phổi.
* Khí thải chứa SO₂, SO₃ (tiền chất của Axit sunfuric) là nguyên nhân gây mưa axit, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thực vật, công trình xây dựng và nguồn nước.
[img]https://bommanggodo.com/wp-content/uploads/2022/04/Axit-sunfuric-duoc-su-dung-trong-san-xuat-phan-bon.jpg[/img]
2. Nguyên tắc pha loãng Acid sunfuric an toàn
Luôn nhớ nguyên tắc: "Rót axit vào nước – không làm ngược lại".
Lý do:
* Nếu đổ nước vào axit, nước nổi lên trên, nhiệt lớn tạo ra hơi nước ngay tại bề mặt, gây hiện tượng văng bắn nguy hiểm.
* Khi đổ từ từ axit vào nước, nhiệt được phân tán đều trong thể tích lớn, phản ứng dễ kiểm soát hơn.
Cách thực hiện an toàn:
1. Dùng bình chịu nhiệt, sạch và khô.
2. Đổ nước trước, sau đó rót axit từ từ theo dòng nhỏ vào nước, khuấy nhẹ liên tục.
3. Đeo đầy đủ bảo hộ cá nhân, đứng nghiêng người để tránh văng bắn.
3. Trang bị bảo hộ khi làm việc với H₂SO₄
Để đảm bảo an toàn, người thao tác cần mặc đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE):
* Găng tay chống hóa chất (nitrile, neoprene hoặc cao su đặc biệt)
* Kính bảo hộ kín hoặc mặt nạ chắn toàn phần
* Áo khoác chống hóa chất, tạp dề PVC hoặc áo chống hóa chất dùng một lần
* Giày hoặc ủng chống axit
* Mặt nạ phòng độc (khi làm việc trong môi trường nhiều sương mù axit hoặc khu vực kín)
4. Biện pháp ứng phó khi tiếp xúc Sulfuric acid
a) Bị văng vào da
* Rửa ngay dưới vòi nước sạch chảy liên tục ít nhất 15–30 phút.
* Không dùng hóa chất trung hòa lên da.
* Cởi bỏ quần áo bị nhiễm axit ngay lập tức.
* Gọi cấp cứu nếu có bỏng nặng.
b) Bị văng vào mắt
* Rửa mắt ngay bằng nước sạch hoặc dung dịch rửa mắt trong ít nhất 15 phút.
* Giữ mí mắt mở khi rửa.
* Đến cơ sở y tế ngay lập tức sau sơ cứu.
c) Hít phải hơi hoặc sương axit
* Đưa nạn nhân ra nơi thoáng khí ngay lập tức.
* Nếu khó thở: dùng bình oxy nếu có, sau đó chuyển đến cơ sở y tế.
* Nếu ngừng thở: tiến hành hô check here hấp nhân tạo.
d) Nuốt phải axit
* Không gây nôn.
* Cho nạn nhân uống một ít nước hoặc sữa (nếu còn tỉnh).
* Đưa đi cấp cứu khẩn cấp.